2023-2024 SEZONUNDA TÜRKİYE’DE YARIŞAN TRİATLON SPORCULARININ BESLENMEYE YÖNELİK TUTUMLARIN SAPTANMASI
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17012022%20Anahtar Kelimeler:
beslenme, triatlon, tutumÖzet
Bu araştırmada triatlon sporcularının beslenmeye yönelik tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın evrenini Türkiye Triatlon Federasyonuna bağlı lisanslı olarak spor yapan katılımcılar oluştururken örneklem grubunu 44’ü kadın 129’u erkek toplam 173 katılımcı oluşturmuştur. Veriler katılımcılara Google Formlar aracılığıyla oluşturulan link aracılığıyla ulaştırılmış olup araştırmaya katılımda gönüllülük esas alınmıştır. Araştırmanın ilk bölümünü kişisel bilgi formu, ikinci bölümünü ise Kaya ve Gündüz (2022) tarafından geliştirilen triatlon sporcularının beslenmeye yönelik tutumları ölçeği (TSBYTÖ) oluşturmuştur. Verilerin çözümlenmesi SPSS 25.0 paket programı ile yapılmıştır. Verilerin normal dağılıma uygun olup olmadığı Kolmogrov Smirnova analiziyle değerlendirilmiş olup sonucun p<0.05 olması sonucu parametrik olmayan analizler uygun bulunmuştur. İstatistiksel açıdan, frekans, yüzde hesaplamaları uygulanmıştır. Betimsel verilerin analizinde ikili değişkenlerde Mann Witney U testi, ikiden fazla gruplarda Kruskal Wallis H testi uygulanmıştır. Ölçeğin iç tutarlılık katsayıları Cronbach Alpha katsayılarıyla hesaplanmıştır. Uygulanan analizde hata payı 0.05 olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucunda sporcuların beslenmeye yönelik tutumları ile spor geçmişi değişkeni arasında anlamlı farklılık tespit edilirken sporcuların beslenmeye yönelik tutumları ile yaş ve cinsiyet değişkeni arasında anlamlı farklılık tespit edilememiştir. Araştırma sonucunda sporcuların beslenmeye yönelik tutumlarının yüksek olduğu tespit edilirken spor geçmişi yüksek olan katılımcıların beslenmeye yönelik tutumlarının spor geçmişi az olan katılımcılara göre daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Referanslar
Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50(2), 179-211.
Başer, S.A. (2009). Öğretmen Niteliklerinin Beden Eğitimi Dersi Alan Öğrencilerin Bu Derse Karşı Olan Tutumlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu
Baysal, A. (2006). Genel Beslenme, Obezite, Hatipoğlu Yayınları, Ankara
Bilgiç, P. (2009). Amino Asit Suplemanlarının Vücut Bileşimine, Biyokimyasal Parametrelere ve Kas Geliştirmeye Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, Ankara.
Burke, L.M. (2020). Nutrition for the endurance athlete: an overview of nutritional strategies to optimize performance. Sports Science Exchange, 1(1), 1-8.
Caspersen, C.J., Powell, K.E., & Christenson, G.M. (1985). Physical activity, exercise, and physical fitness: definitions and distinctions for health-related research. Public health reports, 100(2), 126.
Çakır, E. ve Karaağaç, G. (2021). “Spor Salonlarına Giden Bireylerin Sağlıklı Beslenme Tutumları ve Sosyal Görünüş Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi”. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23 (3), 1-10.
Çevik, A., Dokuzoğlu, G., & Zorba, E. (2023). Fitness Egzersizi Yapan Bireylerin Beslenmeye Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(3), 1375-1383.
Çolak, A. (2021). Spor salonlarına devam eden bireylerin beslenme bilgi ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi ve incelenmesi (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Çongar, O., & Özdemir, L. (2004). Sivas il merkezinde beden eğitimi öğretmenlerinin genel beslenme ve sporcu beslenmesi ile ilgili bilgi düzeyleri. C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 26, 118-123.
Dereceli, Ç., Dereceli, E., & Yıldız, T. (2023). Spor Yapan ve Spor Yapmayan Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Kişisel Uyum Düzeyleri ile Liderlik Yönelimlerinin Karşılaştırılması. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 6(2), 38-51.
Ercen, Ş. (2016). KKTC’deki fitnes ve vücut geliştirme sporu ile ilgilenen 18-40 yaş grubu sağlıklı erkek sporcuların beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi, besinsel ergojenik destek ürünleri hakkındaki tutumlarının ve kullanım oranlarının saptanması (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Doğu Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kıbrıs.
Ersoy, G., Hasbay A. (2008). Sporcu beslenmesi. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 726, Klasmat Matbaacılık, Ankara, 2008.
Gündüz, Y.C., Kayapınar Çelik, F., Ve Yürekli, G. (2022). Triatlon Sporcularının Beslenmeye Yönelik Tutumları Ölçeği (Tsbytö): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. İzmir Demokrasi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. (2022). 1. Ulusal İzmir Demokrasi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Öğrenci Kongresi (IDU-SAGOK 2022) Tam Metin Kitabı, 8-9 Haziran 2022. İzmir Demokrasi Üniversitesi.
Güneş, Z. (1998). Spor ve Beslenme, Antrenör ve Sporcu El Kitabı. Ankara, Bağırgan Yayınevi.
Güngör, Ö. (2024). Spor kulübünde beslenme durumu ile beslenme tutum ve davranışlarının karşılaştırılması: 9-13 yaş erkek futbolcular örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü,Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı, Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı.
Hausswirth, C., Lehenaff, D., Dreano, P., Savonen, K. (1999). Effects of cycling alone or in sheltered position on subsequent running performance during a triathlon. Medicine and Science in Sports and Exercise, 31(4):599-604.
Hornstrom, G.R., Friesen, C.A., Ellery, J.E., & Pike, K. (2011). Nutrition knowledge, practices, attitudes, and information sources of Mid-American conference college softball players. Food and Nutrition Sciences, 2(2), 109–117.
International Triathlon Union. (2021). History of triathlon. Retrieved from https://www.triathlon.org
Jacobson, B. H., Sobonya, C., & Ransone, J. (2001). Nutrition practices and knowledge of college varsity athletes: a follow-up. The Journal of Strength & Conditioning Research, 15(1), 63-68.
Karasar, N. (1991). Bilimsel araştırma teknikleri. Ankara: Sanem Matbaacılık, 4.
Lennernäs, M., Fjellström, C., Becker, W., Giachetti, I., Schmitt, A., De Winter, A. M. & Kearney, M. (1997). Influences on Food Choice Perceived to be İmportant By Nationally-Representative Samples of Adults in the European Union. European Journal of Clinical Nutrition, 51(8), 8-15.
Mor, A, İpekoğlu, G. ve Arslanoğlu, C. (2018). “Spor Lisesi Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi: Sinop İli Örneği”. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3 (3), 67-77.
Nash, B.K. (2024). The Impact of Pre-Exercise Hydration Strategies on Athletic Performance and Recovery in High-Intensity Training. Studies in Sports Science and Physical Education, 2(2), 38-48.
Öztürk, S. (2019). Türk milli takımında yer alan triatloncuların triatlon sporuna başlama nedenleri ve beklentileri (Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı). Balıkesir.
Öztürk, S. (2019). Türk milli takımında yer alan triatloncuların triatlon sporuna başlama nedenleri ve beklentileri (Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı). Balıkesir.
Pehlivan, Z. (2004). Sport in schools for improving the concept; fair-play. Ankara University Faculty of Sport Sciences Spormetre. 2(2), 49-53.
Rodriguez, N. R., DiMarco, N. M., & Langley, S. (2009). Position of the American Dietetic Association, Dietitians of Canada, and the American College of Sports Medicine: Nutrition and athletic performance. Journal of the American Dietetic Association, 109(3), 509-527.
Sargın, K. ve Güleşce, M. (2022). “Öğretmenlerin Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi: Van İli Örneği”. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7 (1), 1-11.
Slater, G., Tan, B., & Teh, K.C. (2003). Dietary supplementation practices of Singaporean athletes. International journal of sport nutrition and exercise metabolism, 13(3), 320-332.
Süel, E., Şahin, İ., Karakaya, M.A., & Savucu, Y. (2006). Elit seviyedeki basketbolcuların beslenme bilgi ve alışkanlıkları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 20(4), 271-275.
Thomas, D.T., Erdman, K.A., & Burke, L.M. (2016). Nutrition and athletic performance. Med. Sci. Sports Exerc, 48(3), 543-568.
World Health Organization. (2020). Physical activity guidelines: Global recommendations for physical activity for health. Geneva, Switzerland: WHO Press.
Yıldız, D.S. (2024). Vücut Geliştirme Sporu İle İlgilenen Bireylerin Besin Takviyesi İnanç Düzeylerinin İncelenmesi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 87-93.
Yılmaz, G, Şengür, E. ve Turasan, İ. (2022). “Covid 19 Döneminde Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Beslenme Tutum Puanlarının İncelenmesi”. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 6 (1), 1-10. https://doi.org/10.30769/usbd.1078434
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Seyhan Hasırcı, Remzi EŞKİ
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
